મોરબી : ખ્રિસ્તી કેલેન્ડર મુજબ આજે તા. 14 એપ્રિલ, 2024 છે. ગુજરાતી પંચાંગ પ્રમાણે આજે વિક્રમ સંવંત 2080, માસ ચૈત્ર, પક્ષ વદ, તિથિ છઠ્ઠ, વાર રવિ છે. આજે
રાષ્ટ્રીય અગ્નિશમન સેવા દિન અને ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરની જન્મજયંતી છે. ત્યારે જાણો ઇતિહાસની તવારીખમાં બનેલી આજના દિવસની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ, પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓનો જન્મદિવસ અને પુણ્યતિથિ વિશે…
મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ
1699 – ખાલસા (Khalsa): ખાલસા પંથનો જન્મ, (શીખ ધર્મમાં ભાઈચારો), નાનકશાહી પંચાંગ પ્રમાણે (Nanakshahi calendar).
1828 – ‘નોહ વેબસ્ટરે’ પોતાના પ્રથમ અંગ્રેજી શબ્દકોષનાં સર્વહક્ક(કોપીરાઇટ) નોંધાવ્યા. (જે હજુ “વેબસ્ટરર્સ ડિક્શનરી” થી પ્રખ્યાત છે.)
1860 – પ્રથમ ‘પોની એક્સપ્રેસ’ (Pony Express) સવાર ‘સેક્રેમેન્ટો’,’કેલિફોર્નિયા’ પહોંચ્યો.(અમેરિકાની આ શરૂઆતી ટપાલ સેવા હતી જેમાં ટટ્ટુ,નાનો અશ્વ,સવાર દ્વ્રારા પત્રો મોકલાતા).
1865 – અમેરિકાનાં પ્રમુખ ‘અબ્રાહમ લિંકન’ની,ફોર્ડ થિએટરમાં,’જોહન વિલ્ક્સ બૂથ’ દ્વારા ગોળી મારી હત્યા કરાઇ.
1894 – થોમસ આલ્વા એડિસને ‘કાઇનેટોસ્કોપ’ (kinetoscope)નું નિદર્શન કર્યું, જેમાં એક નાનાં કાણા મારફત ચિત્રોની હારમાળા પ્રદર્શિત કરી હલનચલનનો આભાસ ઉત્પન કરાતો હતો.આ સાધન ચલચિત્રનું પુર્વજ ગણાયું.
1912 – બ્રિટિશ યાત્રી જહાજ ‘ટાઇટેનિક’,ઉત્તર એટલાન્ટીક મહાસાગરમાં,રાત્રે ૧૧:૩૫ વાગ્યે બરફની શિલા સાથે ટકરાયું અને સવાર પડતામાં ડુબ્યું,જેમાં ૧,૫૧૭ લોકોની જાનહાની થઇ.
1944 – મુંબઇ વિસ્ફોટ (૧૯૪૪) (Bombay Explosion (1944)): મુંબઇનાં બંદરમાં ભયાનક વિસ્ફોટને કારણે ૩૦૦ લોકો માર્યા ગયા અને લગભગ ૨ કરોડ પાઉન્ડ (હાલના આશરે ૧.૫ અબજ રૂપિયા)નું આર્થિક નુકશાન થયું.
1956 – શિકાગો,અમેરિકામાં, પ્રથમ ‘વિડિયોટેપ’નું નિદર્શન કરાયું.
1986 – બાંગ્લાદેશનાં ગોપાલગંજ જિલ્લામાં ૧ કિ.ગ્રા. વજનના કરા (hailstone) પડ્યા,જેનાથી ૯૨ લોકોનાં મૃત્યુ થયા. આ અત્યાર સુધીમાં નોંધાયેલ સૌથી મોટા કરા છે.
1995 – વર્ષ 2000 સુધીમાં યુક્રેનમાં સ્થિત ચેર્નોબિલ પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટને બંધ કરવાની જાહેરાત, ભારત ચોથી વખત એશિયા કપ ક્રિકેટ ચેમ્પિયન બન્યું.
1999 – મલેશિયાના પદભ્રષ્ટ નાયબ વડાપ્રધાન અનવર ઈબ્રાહિમને ભ્રષ્ટાચારના કેસમાં છ વર્ષની જેલની સજા.
2000 – રશિયાની સંસદે અમેરિકા અને રશિયા વચ્ચે ‘સ્ટાર્ટ-2’ પરમાણુ શસ્ત્રો ઘટાડવાની સંધિને મંજૂરી આપી.
2002 – આંતરરાષ્ટ્રીય અદાલતમાં ટ્રાયલનો સામનો કરી રહેલા સર્બિયન નેતાનું નિધન.
2003 – ઇઝરાયેલના વડા પ્રધાન એરિયલ શેરોન પશ્ચિમ કાંઠેથી કેટલીક યહૂદી વસાહતો દૂર કરવા સંમત થયા.
2003 – માનવ રંગસુત્રિય પરિયોજના (Human Genome Project) પૂર્ણ કરાઇ.જેમાં ૯૯% માનવ રંગસુત્રો (genome)ને, ૯૯.૯૯% ચોક્કસતા સાથે ચોક્કસ ક્રમાંકમાં ઓળખી કાઢવામાં આવ્યા.
2004 – અમેરિકાના પ્રમુખ જ્યોર્જ બુશે ઈરાકને બીજું વિયેતનામ ન બનવા દેવાની ઘોષણા કરી.
2005 – ભારત અને અમેરિકાએ એકબીજાની એરલાઇન્સ માટે પોતપોતાના ઉડાન ક્ષેત્રો ખોલવા માટે ઐતિહાસિક કરાર કર્યો.
2006 – ચીનમાં પ્રથમ બૌદ્ધ વિશ્વ પરિષદ શરૂ થઈ.
2008 – ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશનો ભૌગોલિક નકશો તૈયાર કરવાની જાહેરાત કરી. કિર્લોસ્કર બ્રધર્સને દામોદર વેલી કોર્પોરેશન (DVC) ના કોડરમા થર્મલ પાવર પ્રોજેક્ટમાંથી રૂ. 166 કરોડ 77 લાખનો ઓર્ડર મળ્યો. 40 વર્ષ પછી ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે મૈત્રી એક્સપ્રેસ કોલકાતા અને બાંગ્લાદેશની રાજધાની ઢાકાથી એકબીજાના દેશ માટે રવાના થઈ. પુરાતત્વવિદોએ ઇજિપ્તના સિનાઇ દ્વીપકલ્પમાં રોમન સમ્રાટ વેલેન્સના સમયથી પ્રાચીન સિક્કાઓ મળ્યા હોવાનો દાવો કર્યો.
2010 – પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, ઝારખંડ અને ઓરિસ્સામાં ચક્રવાતી તોફાનમાં 123 લોકો મૃત્યુ પામ્યા.
2011- રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સૂચકાંક (NSI) દ્વારા તાજેતરના સર્વેક્ષણમાં, ભારતને વિશ્વનો પાંચમો સૌથી શક્તિશાળી દેશ ગણવામાં આવ્યો હતો. આ યાદીમાં અમેરિકા પ્રથમ અને ચીન બીજા ક્રમે છે. જાપાન અને રશિયા અનુક્રમે ત્રીજા અને ચોથા ક્રમે છે. કામકાજ કરતી વસ્તીના સંદર્ભમાં, ભારત ત્રીજા ક્રમે છે, ચીન પ્રથમ ક્રમે છે. સંરક્ષણની દ્રષ્ટિએ ભારત ચોથી મહાસત્તા છે.
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓના જન્મદિવસ
1862 – પ્રભાશંકર પટણી – ગુજરાતના જાહેર કાર્યકર હતા.
1891 – ડો. ભીમરાવ આંબેડકર – ભારતના સંવિધાનના ઘડવૈયા. ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી, ન્યાયશાસ્ત્રી અને રાજકારણી, પ્રથમ ભારતીય કાયદા અને ન્યાય મંત્રી (અ. ૧૯૫૬)
1907 – પુરાણચંદ જોશી – ભારતના સ્વતંત્રતા સેનાની.
1919 – શમશાદ બેગમ – હિન્દી ફિલ્મોની પ્રખ્યાત પ્લેબેક સિંગર. ભારતીય ગાયિકા, હિન્દી ફિલ્મોના પ્રારંભિક પાર્શ્વગાયકો પૈકીના એક. (અ. ૨૦૧૩)
1919 – કે. સરસ્વતી અમ્મા, મલયાલમ ભાષાના નારીવાદી લેખિકા. (અ. ૧૯૭૫)
1920 – ગવરી દેવી – રાજસ્થાનની પ્રખ્યાત માંડ ગાયિકા.
1922 – અલી અકબર ખાં – પ્રખ્યાત ભારતીય સંગીતકાર, શાસ્ત્રીય ગાયક અને સરોદ વાદક.
1940 – અવતાર એન્જીલ – કવિ અને લેખક.
1954 – લલિતા વકીલ – હિમાચલ પ્રદેશના કારીગર અને સામાજિક કાર્યકર.
1957 – કે.કે. સિવન – ભારતના અવકાશ વૈજ્ઞાનિક છે.
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓની પુણ્યતિથિ
ગિરીશ ચંદ્ર સક્સેના – જમ્મુ અને કાશ્મીરના રાજ્યપાલ હતા.
1859 – જમશેદ જી જીજાભાઈ – તેમના વ્યવસાયથી ખૂબ સમૃદ્ધ બન્યા, દાનવીર હતા.
1950 – રમણ મહર્ષિ – વીસમી સદીના મહાન સંત અને સામાજિક કાર્યકર, તત્વચિંતક. (જ. ૧૮૭૯).
1962 – મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાય – ભારતના મહાન એન્જિનિયર અને રાજદ્વારી.
1962 – એમ. વિશ્વેશ્વરૈયા, ભારતીય ઇજનેર, રાજનેતા અને મૈસૂરના ૧૯મા દિવાન. (જ. ૧૮૬૦)
1963 – રાહુલ સાંકૃત્યાયન – હિન્દી ભાષાના જાણીતા લેખક, ભારતીય ભાષાવિદ્ અને સાહિત્યકાર. (જ. ૧૮૯૩)
1986 – નીતિન બોઝ – પ્રખ્યાત ફિલ્મ નિર્દેશક, સિનેમેટોગ્રાફર અને લેખક.
2022 – મંજુ સિંહ – હિન્દી સિનેમાની જાણીતી અભિનેત્રી અને ફિલ્મ નિર્માતા.
(અહીં આપેલી વિગતોનું સંકલન ઇન્ટરનેટ પરથી પ્રાપ્ત વિગતો અનુસાર કરેલું છે.)
