- text
મોરબી : ખ્રિસ્તી કેલેન્ડર મુજબ આજે તા. ૧ જુલાઈ, ૨૦૨૪ છે. આજે રાષ્ટ્રીય ચિકિત્સક દિવસ છે. ગુજરાતી પંચાંગ પ્રમાણે આજે વિક્રમ સંવંત ૨૦૮૦, માસ જેઠ, પક્ષ વદ, તિથિ દસમ, વાર સોમ છે. ત્યારે આપણે ઇતિહાસની તવારીખમાં બનેલી આજના દિવસની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ, પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓનો જન્મદિવસ અને પુણ્યતિથિ વિશે જાણીએ.
મહત્વની ઘટનાઓ
૧૮૨૨ – એશિયા ખંડનું સૌથી જૂનું અને વિશ્વનું ચોથા ક્રમાંકનું સૌથી જૂનું દૈનિક વર્તમાનપત્ર મુંબઇ સમાચાર ગુજરાતી ભાષામાં સૌ પ્રથમવાર મુંબઈથી પ્રકાશિત થયું.
૧૮૫૦ – ગુજરાતના સુરત ખાતે એન્ડ્રુઝ લાયબ્રેરીની સ્થાપના કરવામાં આવી.
૧૮૫૨ – 1 જુલાઈ, 1852ના રોજ, સિંધના મુખ્ય કમિશનર સર બિર્ટલફ્રોરી દ્વારા માત્ર સિંધ રાજ્ય અને મુંબઇ કરાચી માર્ગ પર પ્રયોગ માટે ‘સિંધ ડાક’ નામની સ્ટેમ્પ જારી કરવામાં આવી હતી.
૧૮૫૮ – ‘લિનન સોસાયટી’ (Linnean Society) સમક્ષ, ચાર્લ્સ ડાર્વિન અને ‘આલ્ફ્રેડ રસલ વોલેસ’ (Alfred Russel Wallace)નાં ઉત્ક્રાંતિ (Evolution) પરનાં શોધનિબંધોનું સંયુક્ત વાચન કરાયું.
૧૮૬૨ – રુસી રાજ્ય પુસ્તકાલય મોસ્કો સાર્વજનિક સંગ્રહાલયના પુસ્તકાલય રૂપે સ્થાપિત કરાયું.
૧૯૦૩ – પ્રથમ ટૂર ડી ફ્રાન્સ સાયકલ રેસની શરૂઆત.
૧૯૦૮ – એસ.ઓ.એસ. (SOS) ને આંતરરાષ્ટ્રીય ભય સંકેત (Distress signal) તરીકે સ્વીકારાયો.
૧૯૨૧ – ‘ચાઇનિઝ કમ્યુનિસ્ટ પક્ષ’ની રચના કરાઇ.
૧૯૨૩ – કેનેડાની સંસદે ચીનના તમામ ઇમિગ્રેશનને સ્થગિત કરી દીધા.
૧૯૩૧ – વિલી પોસ્ટ અને હેરોલ્ડ ગેટી એકલ (સિંગલ) એન્જિનવાળા મોનોપ્લેન એરક્રાફ્ટમાં વિશ્વની પરિક્રમા કરનારાઓ પ્રથમ વ્યક્તિ બન્યા.
૧૯૪૮ – મહમદ અલી ઝીણાએ પાકિસ્તાનની કેન્દ્રીય બેન્ક, ‘સ્ટેટ બેન્ક ઓફ પાકિસ્તાન’નું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
૧૯૪૯ – ભારતના બે રજવાડાંઓ કોચીન અને ત્રાવણકોરનું ભારતીય સંઘમાં થિરુ-કોચી નામે (પાછળથી કેરળ તરીકે પુનઃસંગઠિત) વિલીનીકરણથી કોચીન શાહી પરિવારના ૧૦૦૦ વર્ષથી વધુ જૂના રાજાશાહી રજવાડાનો અંત આવ્યો.
૧૯૫૭ – આંતરરાષ્ટ્રીય ભૂભૌતિક વર્ષની શરૂઆત કરાઇ. (International Geophysical Year).
૧૯૬૦ – ઘાના આફ્રિકાનું એક લોકશાહી રાજ્ય છે, જેને 1 જુલાઈના રોજ પ્રજાસત્તાક જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
૧૯૬૨ – રવાન્ડા અને બુરુન્ડીએ સ્વતંત્રતા ઘોષિત કરી.
૧૯૬૩ – યુ.એસ. ટપાલ વિભાગે ઝીપ કોડ અમલમાં મૂક્યો.
૧૯૬૫ – 1 જુલાઈના રોજ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ અમલમાં આવ્યો અને વિવાદ આંતરરાષ્ટ્રીય ટ્રિબ્યુનલ સમક્ષ આર્બિટ્રેશન માટે સબમિટ કરવામાં આવ્યો. 1968માં પ્રકાશિત આ ટ્રિબ્યુનલના એવોર્ડમાં 9/10 હિસ્સો ભારતને અને બાકીનો 1/10 હિસ્સો પાકિસ્તાનને આપવામાં આવ્યો હતો.
૧૯૬૬ – કેનેડામાં પ્રથમ રંગીન ટેલિવિઝન પ્રસારણ ટોરોન્ટોથી શરૂ કરવામાં આવ્યું.
૧૯૭૨ – ઈંગ્લેન્ડમાં સૌ પ્રથમ સમલૈંગિક ગૌરવ કૂચ યોજાઈ.
૧૯૭૬ – પોર્ટુગલે મદેઇરાને સ્વાયત્તતા આપી.
૧૯૭૯ – ‘સોની’ કંપનીએ વોકમેન (Walkman) રજુ કર્યું. (નાનું ટેપરેકોર્ડર)
૧૯૮૦ – “ઓ કેનેડા” સત્તાવાર રીતે કેનેડાનું રાષ્ટ્રગીત બન્યું.
૧૯૯૦ – પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મની વચ્ચે સરહદ રેખાનો અંત અને પૂર્વ જર્મનીમાં પશ્ચિમ જર્મનીના ચલણને માન્યતા.
૧૯૯૧ – બારસા સંધિનું વિસર્જન કરવામાં આવ્યું.
૧૯૯૪ – રોમાન હર્જોગ દ્વારા જર્મનીના નવા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ ગ્રહણ, વિશ્વ કપ ફૂટબોલમાં આત્મઘાતી ગોલ કરનાર કોલમ્બિયન ખેલાડી એન્ડ્રેસ એસ્કોબારની તેમના દેશમાં હત્યા.
૧૯૯૫ – અમેરિકાએ તાઈવાન પર લાગેલા પ્રતિબંધો હટાવી લીધા છે.
૧૯૯૬ – ઓસ્ટ્રેલિયાના ઉત્તરીય પ્રાંતમાં વિશ્વમાં પ્રથમ વખત સ્વૈચ્છિક મૃત્યુ કાયદો લાગુ કરવામાં આવ્યો.
૧૯૯૭ – ચીને હોંગકોંગ પરના ૧૫૬ વર્ષ જૂના બ્રિટીશ સંસ્થાનવાદી શાસનનો અંત આણી તેના પર પોતાનું સાર્વભૌમત્ત્વ સ્થાપ્યું.
૨૦૦૦ – ઈંગ્લેન્ડે લોર્ડ્સની 100મી ઐતિહાસિક ટેસ્ટ મેચમાં વેસ્ટ ઈન્ડિઝને હરાવ્યું.
૨૦૦૨ – આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી અદાલતની સ્થાપના વ્યક્તિઓ પર નરસંહાર, માનવતા વિરુદ્ધના ગુનાઓ, યુદ્ધ અપરાધો અને આક્રમણના ગુના માટે કેસ ચલાવવા માટે કરવામાં આવી.
૨૦૦૩ – હોંગકોંગમાં રાજદ્રોહ વિરોધી કાયદો પસાર કરવાના પ્રયાસો સામે ૫,૦૦,૦૦૦થી વધુ લોકોએ વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું.
૨૦૦૩ – સમુદ્રમાં સૌથી ઊંડે જઈને વિશ્વ રેકોર્ડ બનાવનાર જાપાની સબમરીન પ્રશાંત મહાસાગરમાં ગુમ.
૨૦૦૪ – આંતરરાષ્ટ્રીય આતંકવાદ સામે લડવા માટે ASEAN એ ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
૨૦૦૬ – યુએસ સંસદની સમિતિઓએ ભારત-યુએસ પરમાણુ કરારને મંજૂરી આપી. એશિયન યુથ ચેસ ચેમ્પિયનશિપમાં ભારતે 8 ગોલ્ડ જીત્યા હતા. ચીનમાં બર્ડ ફ્લૂ વાયરસની પુષ્ટિ થઈ છે. અમેરિકા ઇરાકમાં અલ કાયદાના વોન્ટેડ નેતા અબુ અમૂબ અલ-મસરી પર 50 લાખ ડોલરના ઇનામની જાહેરાત કરી. જાપાનના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ર્યુતારો હાશિમાતોનું 68 વર્ષની વયે અવસાન થયું.
૨૦૦૬ – 1 જુલાઈના રોજ, પરિમાર્જન બીજા સૌથી નાના ગ્રાન્ડમાસ્ટર બન્યા.
૨૦૦૭ – ઈંગ્લેન્ડમાં તમામ સાર્વજનિક જગ્યાઓ પર ધૂમ્રપાન નિષેધનો કાયદો અમલમાં મૂકાયો.
૨૦૦૮ – ગાઝાપટ્ટીના પેલેસ્ટિનિયન બળવાખોરોએ દક્ષિણ ઇઝરાયેલ પર રોકેટ છોડ્યા.
- text
૨૦૧૩ – ક્રોએશિયા યુરોપિયન યુનિયનનું ૨૮મું સભ્ય બન્યું.
૨૦૧૭ – અર્થતંત્રના મહત્વપૂર્ણ સુધારા તરીકે ભારતમાં ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો.
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓના જન્મદિવસ
૧૭૨૬ – આચાર્ય ભિક્ષુ (જૈન સાધુ) (Acharya Bhikshu (Jain Monk)) (અ. ૧૮૦૯)
૧૮૭૭ – સુમંત મહેતા, ભારતીય ચિકિત્સક, સ્વતંત્રતાસેનાની અને સામાજિક કાર્યકર (અ. ૧૯૬૮)
૧૮૮૨ – બિધાન ચંદ્ર રોય, ભારતીય ચિકિત્સક અને રાજકારણી, પશ્ચિમ બંગાળના દ્વિતીય મુખ્ય મંત્રી (અ. ૧૯૬૨)
૧૮૮૯ – બેનેગલ રામા રાવ – ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ચોથા ગવર્નર હતા.
૧૯૧૩ – વસંતરાવ નાઇક, ભારતીય રાજકારણી, મહારાષ્ટ્રના ત્રીજા મુખ્ય મંત્રી (અ. ૧૯૭૯)
૧૯૧૫ – ગુયેન વેન સિંહ – વિયેતનામની કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના જનરલ સેક્રેટરી હતા.
૧૯૧૭ – શ્યામ સરન નેગી – હિમાચલ પ્રદેશના શિક્ષક હતા જે દેશના પ્રથમ મતદાર તરીકે જાણીતા છે.
૧૯૧૮ – અહમદ દીદાત, ભારતીય ગુજરાતી મૂળના એક દક્ષિણ અફ્રિકન લેખક અને સાર્વજનિક વક્તા (અ. ૨૦૦૫)
૧૯૨૧ – એ. આર. કિડવાઈ – બિહાર, પશ્ચિમ બંગાળ, રાજસ્થાન અને હરિયાણાના ભૂતપૂર્વ રાજ્યપાલ.
૧૯૨૫ – અમરકાંત – ભારતના પ્રખ્યાત હિન્દી સાહિત્યકાર
૧૯૨૭ – ચન્દ્રશેખર સિંહ, ભારતના આઠમા વડાપ્રધાન (અ. ૨૦૦૭)
૧૯૨૭ – સુધાકર પાંડે – હિન્દી સાહિત્યની મુખ્ય શૈલીઓના ઉત્તમ લેખક અને સુધારક.
૧૯૨૮ – રામ નરેશ યાદવ – ઉત્તર પ્રદેશના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને મધ્ય પ્રદેશના રાજ્યપાલ.
૧૯૩૩ – અબ્દુલ હમીદ, ભારતીય ભૂમિસેનાની ગ્રેનેડિયર રેજિમેન્ટની ૪થી બટાલિઅનના સૈનિક અને પરમવીર ચક્ર વિજેતા (અ. ૧૯૬૫)
૧૯૩૩ – કન્હૈયાલાલ નંદન – વરિષ્ઠ પત્રકાર અને લેખક.
૧૯૩૫ – જયપાલ સિંહ કશ્યપ – કોમર્સ ગ્રેજ્યુએટ, લો ગ્રેજ્યુએટ, સાતમી લોકસભાના સભ્ય.
૧૯૩૬ – કૃષ્ણ બિહારી મિશ્ર – પ્રખ્યાત હિન્દી લેખક અને સાહિત્યકાર હતા.
૧૯૩૭ – સત્યદેવ નારાયણ આર્ય – ભારતીય જનતા પાર્ટીના રાજકારણી.
૧૯૩૮ – પંડિત હરિપ્રસાદ ચૌરસિયા, પ્રસિદ્ધ ભારતીય શાસ્ત્રીય વાંસળી વાદક અને સંગીત દિગ્દર્શક
૧૯૩૯ – કપ્તાન સિંહ સોલંકી – ભારતીય જનતા પાર્ટીના રાજકારણી.
૧૯૩૯ – કોલકાલુરી ઇનોચ – ભારતીય લેખક, શિક્ષક અને શ્રી વેંકટેશ્વર યુનિવર્સિટી, તિરુપતિના ભૂતપૂર્વ વાઇસ ચાન્સેલર.
૧૯૪૦ – ઈલા ગાંધી, મહાત્મા ગાંધીના પૌત્રી અને રંગભેદ વિરોધી સેનાની
૧૯૪૧ – કલરાજ મિશ્રા – ભારતીય જનતા પાર્ટીના રાજકારણી છે.
૧૯૪૨ – ગુરબચન જગત – મણિપુરના ભૂતપૂર્વ રાજ્યપાલ છે.
૧૯૪૨ – રામ ઉગ્રહ પાંડે – મહાવીર ચક્રથી સન્માનિત બહાદુર શહીદ સૈનિક.
૧૯૪૩ – ગુફરન આઝમ – સાતમી લોકસભાના સભ્ય તરીકે ચૂંટાયા.
૧૯૪૪ – લીલાધર જગુડી – હિન્દી સાહિત્યના અગ્રણી કવિ, લેખક અને સંપાદક છે.
૧૯૪૯ – વૈંકયા નાયડુ, ભારતીય વકીલ, રાજકારણી અને ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ
૧૯૪૯ – ડૉ. તુલસીરામ – દલિત લેખનમાં આગવું સ્થાન ધરાવનાર સાહિત્યકાર.
૧૯૪૨ – ગોપાલ ભાર્ગવ – મધ્ય પ્રદેશ સરકારમાં ‘પંચાયત અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી’.
૧૯૫૭ – જગદીશ ઠાકોર, કૉંગ્રેસ પક્ષના રાજકીય નેતા
૧૯૫૯ – મનોજ સિંહા – જમ્મુ અને કાશ્મીરના બીજા લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર.
૧૯૫૮ – ત્રિલોક નાથ પાંડે – આધુનિક લેખક, સાહિત્યકાર અને નવલકથાકાર છે.
૧૯૬૧ – કલ્પના ચાવલા (Kalpana Chawla), ભારતીય મુળની અમેરિકન અવકાશયાત્રી (અ. ૨૦૦૩)
૧૯૬૧ – પ્રિન્સેસ ડાયેના (Princess Diana), વેલ્સના રાજકુમારી
૧૯૬૩ – જી. સતીશ રેડ્ડી – ભારતના જાણીતા એરોસ્પેસ વૈજ્ઞાનિક.
૧૯૬૬ – ઉસ્તાદ રાશિદ ખાન – પ્રખ્યાત ભારતીય શાસ્ત્રીય ગાયક અને સંગીતકાર.
૧૯૬૭ – પામેલા એન્ડરસન (Pamela Anderson), અમેરિકન કેનેડિયન અભિનેત્રી
૧૯૭૩ – અખિલેશ યાદવ – સમાજવાદી પાર્ટીના મુલાયમ સિંહ યાદવના પુત્ર.
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓના અવસાન
1936 – વનલતા દાસ ગુપ્તા – જ્યોતિકના દત્તના સહાધ્યાયી, સક્રિય ક્રાંતિકારી કાર્યકર હતા. ક્રાંતિકારીઓને શસ્ત્રો પૂરા પાડવા માટે વપરાય છે.
૧૯૪૧ – સી.વાય. ચિંતામણિ – આઝાદી પૂર્વેના ભારતના પ્રસિદ્ધ સંપાદકોમાંના એક અને ઉદારવાદી પક્ષના સ્થાપક.
૧૯૬૨ – પુરુષોત્તમદાસ ટંડન, ભારતીય વકીલ અને સ્વાતંત્ર્યસેનાની (જ. ૧૮૮૨)
૧૯૬૨ – બિધાન ચંદ્ર રોય, ભારતીય ચિકિત્સક અને રાજકારણી, પશ્ચિમ બંગાળના દ્વિતીય મુખ્ય મંત્રી (જ. ૧૮૮૨)
૧૯૮૪ – પૂ. રવિશંકર મહારાજ, ગુજરાતના મૂકસેવક તરીકે જાણીતા ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને સમાજ સુધારક (જ. ૧૮૮૪)
૧૯૯૯ – આબિદ ખાન – ભારતીય સેનાના બહાદુર સૈનિક હતા, જેમણે માતૃભૂમિની રક્ષા માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું.
(અહીં આપેલી વિગતોનું સંકલન ઇન્ટરનેટ પરથી પ્રાપ્ત વિગતો અનુસાર કરેલું છે.)
- text
